Değerli taşlar günümüzde yapay olarak da elde edilebilmektedir. Bunların özelliklerinin çoğu doğal olanlarınkine benzemektedir. Doğal yollardan oluşan inorganik kökenli değerli taşlardan günümüzde sentetikleri (yapayları) yapılanlardan önemlileri  şunlardır; elmas, yakut, safir, spinel, rutil, kuvars, zümrüt, aleksandrit, granat, fluorit, yeşim, lapislazuli, opal, periklaz, turmalin, zirkon. Özel mikroskoplar altında görülebilen kristal büyüme çizgilerinin kristalografik açıdan farklı olmasıyla ve kapanım özelliklerinin araştırılmasıyla gerçek değerli taşlardan ayırt edilirler.

Ayrıca kimyasal bileşimleri değerli taşlardan tamamıyla farklı fakat görünümleri değerli taşlara benzeyen taklit (imitasyon) ürünler de vardır. Bu nedenle ham taşlarda olduğu kadar, işlenmiş taşlarda da tanı fiziki özellik tespit planına dayanır. Laboratuvarlarımızda değerli taşların tanımlanması için;  kristaller hakkındaki bilgiler kullanılır, doğal malzemenin tanınmasına yardımcı olacak basit kimyasal testler yapılır, ultraviyole ışınları altında taşların davranışına ve taşların belirli fiziksel ve optik özelliklerine bakılır.  Bu fiziksel özellikler:

(1) Sertlik: Mohs’un ölçüsüne göre taşların sertliği 1 ile 10 derece arasında sıralanır.
(2) Dilinim, kırılma yüzeyi ve çizgi rengi: Kesilmiş ve parlatılmış taşlarda bu özelliklerden tanımlama yapmak mümkün değildir. Ham taşlarda bu özelliklerden yararlananılmaktadır.
(3) Işığı kırma indisi: İşlenmiş taşlarda tanı için son derece önemli netice veren bir yöntemdir.
(4) Spektroskopi: Kıymetli taşı kat eden beyaz ışığın oluşturduğu ışık tayfını incelemeyi ve böylelikle taşın tanımlanmasını mümkün kılar.
(5) Polarizasyon ve dikroizma
(6) Özgül ağırlık: İşlenmiş taşlarda olduğu kadar, ham taşlarda da başarıyla kullanılan bir yöntemdir.
(7) Renk: Minerallerde renklerin oluşumu genel olarak elektromanyetik spektrumdaki görünür ışığın soğurulması ile ilgilidir. Spektrumda çok dar alanı kapsayan görünür ışık (4150-7500 A^o) fotonların 0.61 ile 0.32 eV enerjiye sahip dalga boylarının karışmasından ortaya çıkmıştır. İnsan gözü tarafından beyaz olarak algılanır ve beyaz ışık veya polikromatik ışık olarak adlandırılır. Renk oluşumunda genel olarak çok dar sınırlar içindeki dalga boylarının karışımı söz konusudur ve monokromatik ışık olarak adlandırılır.
(8) Parlaklık: Mineralin ışığı yansıttığı yüzeylerindeki görünüme denir. Temel olarak ‘metalik’ veya ‘metalik olmayan’ terimleri parlaklık tiplerini tanımlar. Metalik olmayan parlaklıkların çeşitleri vardır; elmas, camsı, sedef, ipek ve yağ parlaklığı v.s. 
 

Laboratuvarda bulunan cihazlar:
1.     Gemoloji mikroskopu
2.     Refraktometre
3.     UV lambası
4.     Knoskoplu polariskop
5.     Yoğunluk ölçme techizatına sahip hassas terazi
6.     Işık kaynağı
7.     Elmas test cihazı
8.     Spektroskop
9.     Fotoğraf çekme ünitesi
10.   Gemoloji referans kitapları